W SPRAWACH PILNYCH

AKTUALNOŚCI

Artykuły

Lokalna inwestycja czy cel publiczny? Spór o kwalifikację budowy gazociągu w świetle orzecznictwa NSA

Kwalifikacja danej inwestycji jako celu publicznego ma istotne znaczenie zarówno dla jej dopuszczalności planistycznej, jak i dla dalszych etapów realizacji, takich jak uzyskanie decyzji o lokalizacji inwestycji, decyzji środowiskowej czy – w razie potrzeby – przeprowadzenia wywłaszczenia nieruchomości. W praktyce orzeczniczej i administracyjnej pojęcie „inwestycji celu publicznego” często staje się przedmiotem sporów, zwłaszcza gdy inwestycja ma ograniczony zasięg przestrzenny lub służy pozornie wąskiej grupie odbiorców.
Sprawa budowy odcinka gazociągu o długości 20 metrów wraz z przyłączem gazowym o długości 2 metrów, przeznaczonych dla jednej nieruchomości, stała się przedmiotem rozbieżności interpretacyjnych między organami administracyjnymi a Naczelnym Sądem Administracyjnym. Podstawowy problem dotyczył tego, czy tak niewielka inwestycja, o ograniczonym oddziaływaniu terytorialnym, może zostać uznana za inwestycję celu publicznego.
NSA nie zgodził się z restrykcyjnym podejściem organów administracyjnych, wskazując, że lokalny zakres inwestycji nie wyklucza jej publicznego charakteru. To orzeczenie może mieć istotne znaczenie dla praktyki administracyjnej i inwestycyjnej w Polsce, otwierając drogę do szerszego rozumienia interesu publicznego w dostępie do infrastruktury technicznej.

Czytaj więcej »
Aktualności

Protest wyborczy a droga cywilna – granice ochrony praw wyborców

Każde wybory to nie tylko akt demokracji, lecz także procedura obwarowana szczegółowymi regulacjami prawnymi. W jej centrum znajduje się obywatel – wyborca, którego głos ma być policzony i uwzględniony zgodnie z prawem. W ostatnich wyborach do Sądu Najwyższego wpłynęły tysiące protestów – formalnych skarg wskazujących na rzekome nieprawidłowości w przebiegu głosowania. Część z nich została odrzucona z powodów formalnych, inne uznano za bezzasadne. Jednak pewna liczba protestów została uwzględniona – co oznacza, że Sąd Najwyższy dostrzegł naruszenia, lecz uznał, iż nie miały one wpływu na wynik wyborów.
To rodzi pytania o skuteczność istniejących środków prawnych i o zakres ochrony praw wyborców. Jeśli Sąd Najwyższy przyznaje rację obywatelowi, ale jego decyzja nie ma realnych konsekwencji – czy można mówić o pełnej ochronie prawnej? A co ważniejsze: czy taki obywatel może szukać sprawiedliwości gdzie indziej – np. w sądzie cywilnym, powołując się na naruszenie jego praw jako jednostki?
Ten artykuł analizuje, na ile obecne przepisy i praktyka orzecznicza pozwalają obywatelowi dochodzić roszczeń po uwzględnieniu protestu wyborczego, który nie wpłynął na wynik głosowania, i czy polskie prawo dopuszcza w takich przypadkach inną drogę sądową.

Czytaj więcej »
Artykuły

Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn – koniec zaświadczeń i dostosowanie do orzecznictwa NSA

Sejm przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn, która wprowadza istotne zmiany zarówno w zakresie formalnym, jak i materialnym obowiązku podatkowego. Najważniejsza modyfikacja zakłada zniesienie obowiązku uzyskiwania przez podatników zaświadczenia z urzędu skarbowego potwierdzającego zwolnienie z podatku – dokumentu dotąd wymaganego m.in. przy sprzedaży odziedziczonej lub darowanej nieruchomości. To istotne uproszczenie, które może znacząco przyspieszyć wiele czynności cywilnoprawnych.
Równolegle nowelizacja uwzględnia niedawną uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 marca 2025 r. (sygn. akt III FPS 5/24), w której rozstrzygnięto spór interpretacyjny dotyczący opodatkowania rent nieodpłatnych. NSA przesądził, że podstawą opodatkowania powinna być wyłącznie wypłacana rata, a nie całkowita wartość świadczenia wynikająca z umowy. Ustawodawca, dostosowując przepisy do tej wykładni, wzmacnia jednolitość stosowania prawa i zapewnia większą pewność podatnikom.
W artykule przedstawiono szczegóły wprowadzanych zmian, ich konsekwencje praktyczne oraz ocenę legislacyjną i systemową nowelizacji.

Czytaj więcej »
Artykuły

Rzecznik praw adwokata – nowa instytucja ochrony zawodowej w strukturach adwokatury?

W ostatnich latach obserwujemy rosnącą skalę ataków wymierzonych w adwokatów – zarówno ze strony mediów, jak i klientów czy przedstawicieli organów państwowych. Krytyka zawodowa coraz częściej przybiera formy naruszające dobra osobiste, a także graniczące z hejtem, nękaniem czy wywieraniem niedozwolonej presji psychicznej. W odpowiedzi na te zjawiska adw. Marcjanna Dębska, sędzia Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Warszawie, zgłosiła projekt uchwały zakładający powołanie rzeczników praw adwokata przy okręgowych radach adwokackich oraz Naczelnej Radzie Adwokackiej. Ich zadaniem byłoby monitorowanie przypadków naruszeń i podejmowanie interwencji w obronie adwokatów.
Pomysł ten, choć odpowiada na rzeczywistą potrzebę środowiska, rodzi pytania o podstawy prawne jego realizacji, możliwy zakres kompetencji nowych rzeczników oraz ich relację do już istniejących struktur samorządowych. W niniejszym artykule przyjrzymy się potencjalnym ramom prawnym funkcjonowania tej instytucji, ocenimy skuteczność zaproponowanych rozwiązań oraz wskażemy możliwe wyzwania związane z ich wdrożeniem.

Czytaj więcej »
Aktualności

Nowe wymogi dostępności produktów od 28 czerwca: co to oznacza dla konsumentów i przedsiębiorców?

28 czerwca 2025 roku wchodzi w życie ustawa implementująca unijne przepisy dotyczące dostępności produktów i usług, tzw. Europejski Akt o Dostępności (European Accessibility Act – EAA). Celem tych regulacji jest zapewnienie, by wybrane produkty i usługi były dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami, zgodnie z zasadami projektowania uniwersalnego. W praktyce oznacza to nowe obowiązki dla producentów, importerów i dystrybutorów, a także nowe uprawnienia dla konsumentów.
W rozmowie z serwisem Prawo.pl Zuzanna Raszkowska, zastępca dyrektora Departamentu Spraw Europejskich i Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, podkreśliła praktyczne znaczenie tej daty: „Jeśli 30 czerwca chcielibyśmy kupić telefon komórkowy, to on zasadniczo powinien być już dostępny. Tylko te produkty, które zostały wprowadzone na rynek przed dniem wejścia w życie ustawy, czyli 28 czerwca br., mogą nie spełniać wymogów dostępności”. Wypowiedź ta otwiera szereg pytań natury prawnej – czym dokładnie jest „wprowadzenie na rynek”, jakie są kryteria „dostępności” i jakie konsekwencje niesie za sobą ich niespełnienie?

Czytaj więcej »
Artykuły

„Drzwi obrotowe” między administracją a biznesem – luka prawna w Polsce

Co pewien czas opinię publiczną w Polsce rozgrzewają doniesienia o przejściach wysokich rangą urzędników państwowych do sektora prywatnego. Zdarza się, że sami zainteresowani chwalą się nowym zatrudnieniem w mediach społecznościowych, wywołując tym samym falę komentarzy i pytań o etykę oraz legalność takich ruchów. Na świecie zjawisko to znane jest jako „drzwi obrotowe” (revolving doors) – termin, który opisuje płynne przechodzenie kadr pomiędzy administracją publiczną a biznesem, zwłaszcza w branżach regulowanych przez państwo. W wielu krajach zostało ono obwarowane szczegółowymi przepisami prawnymi, nakładającymi na byłych urzędników okresy karencji oraz obowiązki ujawniania konfliktów interesów. W Polsce natomiast kwestie te wciąż reguluje ustawa z 1997 roku, której zapisy – jak wskazują eksperci – są archaiczne i dalece niewystarczające w kontekście współczesnych wyzwań. Czy potrzebujemy nowych regulacji? Artykuł przybliża problem „drzwi obrotowych” z perspektywy prawa, analizując obowiązujące przepisy, ich niedoskonałości oraz propozycje zmian.

Czytaj więcej »