W SPRAWACH PILNYCH

AKTUALNOŚCI

Aktualności

Prawa ucznia w jednej ustawie i rzecznik w każdej szkole – potrzebna reforma czy mnożenie bytów prawnych?

Ministerstwo Edukacji Narodowej zaprezentowało projekt nowej ustawy, która ma na celu kompleksowe uregulowanie praw ucznia w jednym akcie prawnym. Propozycja przewiduje również stworzenie wielopoziomowego systemu rzeczników praw ucznia – od poziomu pojedynczej szkoły, przez gminy i województwa, aż po urząd krajowego rzecznika praw ucznia. Jak zapowiada MEN, rozwiązanie to ma wzmocnić ochronę praw uczniów oraz ułatwić im dochodzenie swoich racji w sytuacjach konfliktowych.
Projekt został właśnie skierowany do szerokich konsultacji społecznych. Już teraz wzbudza jednak wiele emocji i skrajnych ocen. Organizacje działające na rzecz dzieci i młodzieży oraz samorządy uczniowskie z zadowoleniem przyjęły tę inicjatywę, wskazując, że kompleksowe przepisy i specjalni rzecznicy są od dawna potrzebni. Inaczej patrzy na to część ekspertów prawa oświatowego oraz środowisko nauczycielskie. Podnoszą oni argumenty, że nowe rozwiązania mogą w dużej mierze powielać istniejące regulacje, a przy tym wprowadzić dodatkowe procedury i kontrole, które obciążą szkoły oraz pogłębią nieufność w relacjach nauczyciel–uczeń.
Przedstawiona propozycja stawia więc istotne pytania: czy faktycznie mamy do czynienia z potrzebną i oczekiwaną reformą, czy raczej z kolejnym przykładem mnożenia instytucji i przepisów? I co ważniejsze – czy przyczyni się ona do realnego wzmocnienia pozycji ucznia w polskim systemie oświaty?

Czytaj więcej »
Aktualności

Mrożenie cen energii a dodatkowe opłaty – czy konsument zapłaci więcej po przedłużeniu ochrony ustawowej?

W ostatnich latach ceny energii elektrycznej w Polsce stały się przedmiotem szczególnego zainteresowania zarówno konsumentów, jak i ustawodawcy. Znaczące wahania cen na rynkach hurtowych oraz ogólna niepewność gospodarcza doprowadziły do wprowadzenia przez państwo nadzwyczajnych mechanizmów ochronnych, mających na celu ograniczenie wzrostu kosztów energii dla gospodarstw domowych. Jednym z takich rozwiązań jest ustawowy mechanizm „zamrożenia” cen energii elektrycznej, który obowiązuje obecnie do końca września 2025 roku.
W międzyczasie sprzedawcy energii zaczęli proponować swoim klientom dobrowolne przedłużenie gwarancji stałej ceny w ramach ofert komercyjnych. Choć takie rozwiązania mogą wydawać się atrakcyjne z uwagi na przewidywalność rachunków, często wiążą się z dodatkowymi opłatami, które konsument musi ponosić na podstawie umowy handlowej.
W związku z tym pojawia się istotne pytanie prawne: czy w sytuacji, gdy ustawodawca zdecyduje się na dalsze przedłużenie ustawowej ochrony cen, konsument, który zawarł komercyjną umowę z dodatkową opłatą za gwarancję ceny, będzie mógł uniknąć tych kosztów? Zdaniem wielu ekspertów odpowiedź na to pytanie nie napawa optymizmem dla konsumentów, gdyż wiążą ich warunki zawartej umowy cywilnoprawnej. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej podstawom prawnym obowiązującego mechanizmu mrożenia cen, omówimy propozycje sprzedawców oraz wyjaśnimy, jakie są konsekwencje dla odbiorców energii w zależności od wybranego przez nich rozwiązania.

Czytaj więcej »
Artykuły

Nowa ustawa o kredycie konsumenckim: większa ochrona konsumentów i nowe ryzyka dla banków

Już wkrótce rynek kredytów konsumenckich może przejść istotne przeobrażenie. Wszystko za sprawą nowej ustawy o kredycie konsumenckim, która wprowadza bardziej restrykcyjne obowiązki dla banków i instytucji pożyczkowych w zakresie badania zdolności kredytowej klientów. Z jednej strony ma to wzmocnić ochronę osób fizycznych przed wpadnięciem w spiralę zadłużenia, z drugiej jednak – może doprowadzić do ograniczenia dostępności finansowania dla części konsumentów.
Prawnicy już teraz zwracają uwagę, że nowe przepisy mogą skłonić instytucje finansowe do stosowania znacznie bardziej wyśrubowanych kryteriów oceny zdolności kredytowej. W konsekwencji osoby o mniej stabilnej sytuacji finansowej mogą zostać wykluczone z rynku kredytowego. Jednocześnie ustawa przewiduje dotkliwe sankcje dla tych banków, które zbyt pochopnie zdecydują się udzielić kredytu bez należytej analizy ryzyka.
W artykule przyjrzymy się, jakie dokładnie zmiany wprowadza nowe prawo, jakie obowiązki nakłada na kredytodawców i w jaki sposób ma chronić konsumentów przed nadmiernym zadłużeniem. Spróbujemy też odpowiedzieć na pytanie, czy zwiększenie ochrony prawnej osób zaciągających kredyty nie odbije się rykoszetem na dostępności finansowania dla przeciętnego obywatela.

Czytaj więcej »
Artykuły

Imprezy firmowe a prawo pracy: gdzie kończy się integracja, a zaczyna odpowiedzialność pracodawcy?

Imprezy firmowe od dawna stanowią istotny element budowania kultury organizacyjnej. Pozwalają pracownikom lepiej się poznać, przełamać bariery, a w efekcie tworzyć bardziej zgrany i zmotywowany zespół. Integracje, wyjazdy czy wspólne jubileusze to nie tylko okazja do świętowania sukcesów firmy, ale także sposób na poprawę komunikacji i atmosfery w miejscu pracy.
Warto jednak pamiętać, że nawet podczas takich — z pozoru nieformalnych — wydarzeń obowiązują przepisy prawa pracy. Organizacja imprezy firmowej wiąże się bowiem z konkretnymi obowiązkami po stronie pracodawcy, a także z odpowiedzialnością za bezpieczeństwo uczestników i przestrzeganie reguł wynikających z kodeksu pracy. Szczególne znaczenie mają tu m.in. przepisy dotyczące zakazu spożywania alkoholu w miejscu pracy czy odpowiedzialności za wypadki, które mogą się zdarzyć podczas wspólnej zabawy.
W tym artykule przyjrzymy się najważniejszym prawnym aspektom organizowania imprez firmowych. Wyjaśnimy, co na ten temat mówią przepisy, jakie ryzyka wiążą się z lekceważeniem regulacji oraz jak w praktyce pogodzić potrzebę integracji z obowiązującym prawem.

Czytaj więcej »
Aktualności

Niemieccy policjanci w Polsce? Prawne podstawy wspólnych patroli i transgranicznych działań służb

Na pierwszy rzut oka może to wywołać zdziwienie: niemiecki radiowóz patrolujący drogi po wschodniej stronie Odry, funkcjonariusze w niemieckich mundurach wspólnie z polskimi policjantami zatrzymujący samochody, czy prowadzący działania operacyjne na naszym terytorium. Nie jest to jednak przejaw nadzwyczajnych, kryzysowych okoliczności ani naruszenie suwerenności Polski. To codzienna praktyka wynikająca z rozbudowanej współpracy transgranicznej polskich i niemieckich służb, która swoje umocowanie znajduje w tzw. Umowie zgorzeleckiej z 2014 roku.
Na mocy tego porozumienia funkcjonariusze z obu państw mogą nie tylko wymieniać się informacjami, ale również prowadzić wspólne patrole, transgraniczne pościgi, a nawet w określonych sytuacjach wykonywać czynności operacyjne na terytorium sąsiada. Niemieccy policjanci uzyskują wtedy status funkcjonariuszy publicznych podobny do tego, jaki posiadają polscy policjanci, choć z istotnymi ograniczeniami — zwłaszcza w zakresie zatrzymywania podejrzanych.
W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej prawnym podstawom takiej współpracy. Odpowiemy na pytania, na jakich zasadach niemieccy funkcjonariusze mogą działać w Polsce, jakie mają uprawnienia i ograniczenia oraz dlaczego widok niemieckich mundurów po naszej stronie Odry nie powinien budzić sensacji, a raczej traktowany być jako przejaw skutecznego zwalczania przestępczości w regionie przygranicznym.

Czytaj więcej »
Aktualności

Patrole obywatelskie na pograniczu: granica prawa i samowoli

Od poniedziałku na przejściach granicznych z Niemcami znów funkcjonują oficjalne kontrole, przywrócone przez polski rząd w odpowiedzi na nasilający się kryzys migracyjny w Europie. Mimo tego, działacze Ruchu Obrony Granic – oddolnej organizacji obywatelskiej – wciąż prowadzą na pograniczu własne patrole, starając się tropić i zatrzymywać osoby podejrzewane o nielegalne przekraczanie granicy.
Ich działania wzbudzają skrajne emocje: dla jednych to przejaw troski o bezpieczeństwo, dla innych – samosąd i łamanie podstawowych praw człowieka. Prawnicy alarmują, że samozwańczy strażnicy mogą łatwo przekroczyć granicę dozwolonego prawa i narazić się na poważne konsekwencje. Grożą im nie tylko zarzuty o bezprawne pozbawienie wolności czy przestępstwa na tle rasowym, ale także odpowiedzialność za naruszenie dóbr osobistych, a w skrajnych przypadkach nawet za ataki na funkcjonariuszy państwowych.
W tym artykule przyjrzymy się, jakie ryzyka prawne wiążą się z obywatelskimi patrolami na granicy, gdzie kończy się prawo do „ujęcia obywatelskiego”, a zaczyna odpowiedzialność karna i cywilna, oraz dlaczego eksperci ostrzegają przed oddolnym „wymierzaniem sprawiedliwości” w imię ochrony granic.

Czytaj więcej »