W czerwcu 2025 r. Rządowe Centrum Legislacji przedstawiło projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, oznaczony roboczo jako UDER76. Projekt wpisuje się w szerszy proces deregulacyjny prowadzony przez Ministerstwo Finansów, którego celem jest uproszczenie procedur podatkowych oraz zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorców.
Jednym z kluczowych elementów projektu są zmiany w zakresie składania zgłoszeń celno-podatkowych, w szczególności dotyczących tzw. zgłoszeń uproszczonych i uzupełniających. Proponowane przepisy przewidują przesunięcie obowiązku wykazywania niektórych danych – w tym dotyczących należności celnych i podatkowych – z momentu złożenia zgłoszenia uproszczonego na etap późniejszy, tj. dopiero przy składaniu zgłoszenia uzupełniającego.
Zmiana ta, choć z pozoru techniczna, może mieć daleko idące skutki zarówno dla praktyki organów skarbowych i celnych, jak i dla funkcjonowania przedsiębiorstw uczestniczących w obrocie międzynarodowym. W niniejszym artykule poddana zostanie analizie istota projektowanej modyfikacji, jej podstawy prawne oraz potencjalne konsekwencje praktyczne i interpretacyjne. Szczególna uwaga zostanie poświęcona wpływowi nowelizacji na obowiązki podatników, bezpieczeństwo rozliczeń oraz zgodność projektu z zasadami dobrej legislacji i prawem Unii Europejskiej.

Czerwcowy wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie dotyczącej reklamy aptek może mieć przełomowe znaczenie dla polskich przedsiębiorców działających na rynku farmaceutycznym. Trybunał uznał, że stosowane w Polsce przepisy zakazujące niemal wszelkich form reklamy aptek mogą naruszać unijne zasady swobody prowadzenia działalności gospodarczej oraz swobodnego przepływu towarów. To stanowisko uderza w dotychczasową praktykę organów nadzoru farmaceutycznego, które przez lata konsekwentnie nakładały na apteki kary pieniężne za działania uznawane za niedozwoloną reklamę – niejednokrotnie za publikowanie treści informacyjnych, programy lojalnościowe czy promocje cenowe.
W reakcji na wyrok TSUE, pojawiły się zapowiedzi nowelizacji polskiego Prawa farmaceutycznego, której celem ma być dostosowanie krajowych regulacji do standardów unijnych. Jednak dla wielu właścicieli aptek znacznie ważniejsze jest pytanie, czy i w jaki sposób mogą teraz dochodzić rekompensaty za wcześniejsze działania inspekcji farmaceutycznej. Chodzi nie tylko o możliwość uchylenia wcześniej nałożonych kar administracyjnych, lecz także o ewentualne powództwa cywilne przeciwko Skarbowi Państwa – w tym również o odszkodowania za utracone korzyści wynikające z ograniczeń reklamowych obowiązujących przez lata.
W niniejszym artykule analizujemy, jakie są podstawy prawne takich roszczeń, w jakim trybie można ich dochodzić oraz jakie wyzwania mogą napotkać przedsiębiorcy chcący odzyskać środki z tytułu bezprawnych – w świetle prawa UE – ograniczeń ich działalności.

Ścieżka do zawodu sędziego w Polsce jest długa i wymagająca. Jednym z jej kluczowych etapów jest aplikacja sędziowska prowadzona przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury (KSSiP), zakończona egzaminem sędziowskim. To właśnie ten egzamin stanowi ostateczną weryfikację wiedzy i predyspozycji aplikanta do objęcia urzędu sędziego. Obecnie kandydaci mają prawo do dwóch podejść do egzaminu. Jeśli nie zdołają go zdać, tracą możliwość bezpośredniego dostania się do zawodu sędziego, a dodatkowo są zobowiązani do zwrotu stypendium, które otrzymywali przez cały okres aplikacji.
Rozwiązanie to od lat budzi kontrowersje. Aplikanci wskazują, że po latach intensywnej nauki i praktyk, jeden lub dwa nieudane egzaminy przekreślają ich karierę sędziowską, zmuszając do wyboru alternatywnych ścieżek zawodowych, takich jak adwokatura czy radcostwo prawne. Krytyce poddaje się również rygorystyczny obowiązek zwrotu stypendium – niezależnie od późniejszych prób wykorzystania zdobytej wiedzy w innych zawodach prawniczych.
W odpowiedzi na te zarzuty Ministerstwo Sprawiedliwości rozważa reformę – jak ustaliło Prawo.pl, trwają prace nad projektem umożliwiającym aplikantom trzecie podejście do egzaminu sędziowskiego. Zmiana ta miałaby złagodzić skutki dotychczasowych regulacji i zwiększyć szanse kandydatów na ukończenie ścieżki prowadzącej do urzędu sędziego.

Mechanizm kontroli inwestycji zagranicznych, wprowadzony w Polsce w 2020 roku jako element tzw. tarczy antykryzysowej, miał charakter tymczasowy i był odpowiedzią na obawy związane z destabilizacją rynku podczas pandemii Covid-19. W szczególności chodziło o zabezpieczenie kluczowych przedsiębiorstw przed przejęciem przez podmioty spoza Unii Europejskiej, zwłaszcza w sytuacji, gdy ich wartość rynkowa gwałtownie spadła. Choć pierwotnie zakładano ograniczony czas obowiązywania tych przepisów, mechanizm był już dwukrotnie przedłużany – ostatnio w związku z rosyjską agresją na Ukrainę.
Obecnie planowane jest jego kolejne utrwalenie – tym razem bezterminowe. Co więcej, przewiduje się istotną zmianę ustrojową: decyzje w sprawie dopuszczenia inwestycji miałyby zostać przekazane z rąk niezależnego organu administracyjnego w ręce ministra właściwego do spraw gospodarki. To przesunięcie kompetencyjne budzi liczne kontrowersje. Część ekspertów dostrzega w tym krok w stronę większej skuteczności i spójności polityki gospodarczej państwa, inni z kolei ostrzegają przed ryzykiem upolitycznienia procesu i osłabieniem gwarancji prawnych dla inwestorów.
W niniejszym artykule przyjrzymy się ewolucji przepisów dotyczących kontroli inwestycji, podstawom prawnym planowanych zmian oraz ich potencjalnym konsekwencjom – zarówno na gruncie prawa krajowego, jak i unijnego. Zastanowimy się także, czy trwałe utrwalenie nadzwyczajnych mechanizmów w czasie pokoju może prowadzić do naruszenia równowagi między interesem publicznym a zasadą ochrony praw inwestorów.