W ostatnich latach coraz częściej pojawiają się doniesienia o agresji – zarówno słownej, jak i fizycznej – wobec kuratorów sądowych wykonujących swoje obowiązki służbowe. Kuratorzy, pełniący funkcje z pogranicza wymiaru sprawiedliwości i pracy społecznej, często działają w bezpośrednim kontakcie z osobami objętymi nadzorem lub kontrolą. To środowisko pracy niesie ze sobą znaczne ryzyko występowania sytuacji konfliktowych, które mogą przeradzać się w zachowania noszące znamiona przestępstw, takich jak znieważenie funkcjonariusza publicznego.
W odpowiedzi na rosnącą skalę takich incydentów, Ogólnopolski Związek Zawodowy Kuratorów Sądowych (OZZKS) wystąpił z postulatem skierowanym do Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego o wydanie ogólnych wytycznych dla prokuratorów. Celem tych wytycznych miałoby być ujednolicenie praktyki wszczynania dochodzeń w sprawach o znieważenie kuratorów, które często pozostają bez należytej reakcji ze strony organów ścigania. Związkowcy podnoszą, że obecny brak jednolitego podejścia utrudnia skuteczne egzekwowanie prawa i nie zapewnia kuratorom należytej ochrony wynikającej z ich statusu funkcjonariuszy publicznych.
W artykule przyjrzymy się podstawom prawnym ochrony kuratorów sądowych, analizie przestępstwa znieważenia funkcjonariusza publicznego, problemom praktycznym w ściganiu tego typu czynów, a także omówimy zasadność postulatu OZZKS oraz możliwe kierunki działań legislacyjnych i organizacyjnych.
Status prawny kuratora sądowego
Kurator sądowy to jeden z zawodów zaufania publicznego funkcjonujących w strukturze wymiaru sprawiedliwości. Jego zadania regulowane są przede wszystkim przez ustawę z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 167), która stanowi podstawę prawną organizacji, obowiązków oraz uprawnień zawodowych tej grupy zawodowej. Kuratorzy wykonują czynności o charakterze wychowawczo-resocjalizacyjnym, diagnostycznym, kontrolnym oraz zabezpieczającym, a ich działalność ma istotne znaczenie dla realizacji zadań sądów w sprawach rodzinnych, nieletnich i karnych.
Kurator sądowy jako funkcjonariusz publiczny
Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o kuratorach sądowych, kuratorzy zawodowi, wykonując swoje czynności służbowe, korzystają z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych. Oznacza to, że w przypadku popełnienia wobec nich czynów zabronionych, takich jak znieważenie czy naruszenie nietykalności cielesnej, zastosowanie mają przepisy Kodeksu karnego odnoszące się do ochrony tej szczególnej kategorii osób.
Status funkcjonariusza publicznego kuratora sądowego został także potwierdzony w orzecznictwie sądów powszechnych oraz w doktrynie. Ochrona ta dotyczy wyłącznie sytuacji, gdy kurator wykonuje czynności służbowe lub działa w związku z ich wykonywaniem. Tym samym, nie każde zdarzenie mające miejsce poza kontekstem służbowym będzie objęte tą ochroną – co bywa źródłem trudności w kwalifikowaniu przestępstw i podejmowaniu działań przez organy ścigania.
Charakterystyka pracy kuratora a potrzeba ochrony
Kuratorzy sądowi bardzo często wykonują swoje obowiązki poza budynkami sądowymi, w bezpośrednim kontakcie ze stronami postępowań, osobami nadzorowanymi, ich rodzinami oraz otoczeniem społecznym. Taki tryb pracy wiąże się z podwyższonym ryzykiem kontaktu z osobami agresywnymi, niestabilnymi emocjonalnie lub mającymi wcześniejsze konflikty z prawem. Co więcej, czynności podejmowane przez kuratorów, takie jak wizyty domowe, odbieranie dzieci, kontrola warunków życia czy nadzór nad wykonywaniem obowiązków sądowych, mogą być odbierane jako inwazyjne i rodzić reakcje obronno-agresywne.
Z uwagi na powyższe, ochrona prawna kuratora nie może mieć charakteru czysto formalnego – powinna być realna, przewidywalna i skuteczna. Status funkcjonariusza publicznego stanowi podstawę tej ochrony, ale jej praktyczna egzekucja zależy od jednolitego podejścia organów ścigania, w tym prokuratury.
Znieważenie funkcjonariusza publicznego – regulacje prawne
Ochrona prawna przysługująca kuratorom sądowym jako funkcjonariuszom publicznym znajduje odzwierciedlenie w przepisach Kodeksu karnego. Kluczowe znaczenie ma w tym kontekście art. 226 § 1 k.k., który penalizuje znieważenie funkcjonariusza publicznego podczas i w związku z pełnieniem przez niego obowiązków służbowych.
Treść i charakter art. 226 § 1 k.k.
Zgodnie z brzmieniem przepisu:
„Kto znieważa funkcjonariusza publicznego podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.”
Znieważenie, o którym mowa w przepisie, ma charakter przestępstwa formalnego – wystarczy samo użycie słów powszechnie uznanych za obelżywe, gestów, zachowań wyrażających pogardę lub lekceważenie godności osoby pełniącej funkcję publiczną. Nie jest wymagane, aby sprawca wyrządził realną szkodę lub aby funkcjonariusz doznał rzeczywistej krzywdy – penalizowane jest już samo naruszenie godności urzędowej i autorytetu państwa, który dana osoba reprezentuje.
Zakres przedmiotowy i podmiotowy ochrony
Ochrona wynikająca z art. 226 § 1 k.k. obejmuje tylko takie przypadki, w których:
- ofiara jest funkcjonariuszem publicznym w rozumieniu art. 115 § 13 k.k. (do tej kategorii należą m.in. sędziowie, prokuratorzy, policjanci, a także kuratorzy sądowi),
- znieważenie ma miejsce podczas pełnienia obowiązków lub w związku z ich pełnieniem – co oznacza, że także zdarzenia pozasłużbowe mogą podlegać penalizacji, jeżeli mają bezpośredni związek z czynnościami urzędowymi (np. zniewaga po fakcie, w mediach społecznościowych, podczas wizyty domowej itp.).
W orzecznictwie podkreśla się, że zakres ochrony nie powinien być interpretowany rozszerzająco. Przykładowo, Sąd Najwyższy wskazał, że:
„Ochrona funkcjonariusza publicznego przysługuje tylko w zakresie wykonywania przez niego obowiązków służbowych i tylko wtedy, gdy naruszenie godzi także w dobro ogólne – autorytet organu państwowego.”
(SN, wyrok z 27 stycznia 2004 r., V KK 192/03)
Problemy interpretacyjne i dowodowe
W praktyce pojawia się wiele trudności związanych z oceną, czy doszło do znieważenia kuratora w rozumieniu art. 226 § 1 k.k.:
- Granica między krytyką a zniewagą – osoby objęte dozorem często wypowiadają się krytycznie wobec kuratora, a nie każda ostra wypowiedź stanowi zniewagę. Kluczowe jest rozróżnienie pomiędzy dozwoloną ekspresją a bezprawnym atakiem na godność funkcjonariusza.
- Brak świadków i nagrań – wiele incydentów ma miejsce w środowisku domowym lub zamkniętym, gdzie dowody są ograniczone do relacji słownej kuratora.
- Brak świadomości prawnej – zarówno sprawcy, jak i niekiedy przedstawiciele organów ścigania nie zdają sobie sprawy z tego, że kurator jest objęty szczególną ochroną prawną.
W efekcie, mimo istnienia formalnych podstaw prawnych, sprawy o znieważenie kuratorów często kończą się odmową wszczęcia dochodzenia lub jego szybkim umorzeniem, co prowadzi do poczucia bezkarności i zniechęcenia wśród samych kuratorów.
Problemy praktyczne w ściganiu przestępstw przeciwko kuratorom
Pomimo że kuratorzy sądowi formalnie korzystają z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszom publicznym, praktyka działania organów ścigania ujawnia istotne trudności w skutecznym egzekwowaniu tej ochrony. Wielu kuratorów doświadcza przemocy słownej i fizycznej podczas wykonywania swoich obowiązków, lecz reakcje prokuratur bywają niejednolite, a postępowania często kończą się odmową wszczęcia lub szybkim umorzeniem. Problem nie leży wyłącznie w przepisach, ale także w podejściu interpretacyjnym oraz w warunkach wykonywania zawodu kuratora.
Brak jednolitej praktyki prokuratorskiej
Kuratorzy i przedstawiciele ich związków zawodowych wskazują na znaczne różnice w traktowaniu podobnych spraw przez poszczególne jednostki prokuratury. W jednym przypadku dochodzi do aktu oskarżenia już po złożeniu zeznań, w innym – podobne zachowanie zostaje uznane za „niestosowne, ale nie karalne”, a postępowanie umorzone. Brakuje wytycznych, które określałyby minimalne standardy reakcji na znieważenie kuratora.
Ten stan rzeczy skutkuje:
- poczuciem niepewności prawnej i braku wsparcia u samych kuratorów,
- pogłębianiem poczucia bezkarności sprawców,
- ryzykiem eskalacji przemocy wobec osób wykonujących funkcje publiczne w terenie.
Trudności dowodowe i środowisko pracy
Czynności służbowe kuratorów bardzo często odbywają się:
- w mieszkaniach prywatnych,
- bez świadków,
- w środowisku trudnym i wrogim (np. patologie społeczne, osoby agresywne, uzależnione),
co powoduje, że udowodnienie znieważenia lub naruszenia nietykalności cielesnej bywa trudne. Brak nagrań, świadków lub innych obiektywnych dowodów powoduje, że relacja kuratora bywa traktowana jako „słowo przeciwko słowu”.
Ponadto, niektórzy kuratorzy wskazują, że są zniechęcani przez organy ścigania do składania zawiadomień, zwłaszcza gdy sytuacja ma charakter „incydentalny” lub „emocjonalny” – co prowadzi do bagatelizowania problemu i braku prewencji.
Niedostateczna świadomość prawna sprawców i organów
Wielu sprawców nie zdaje sobie sprawy z tego, że kurator sądowy – wbrew pozorom „cywilnego” wyglądu i braku munduru – jest funkcjonariuszem publicznym. Brak rozpoznawalności tej funkcji w społeczeństwie wpływa na postrzeganą „przyzwalalność” agresji wobec kuratorów.
Zdarza się także, że organy ścigania – zwłaszcza na poziomie podstawowym – nie dostrzegają związku między znieważeniem a pełnieniem przez kuratora obowiązków służbowych, uznając np. że doszło do „konfliktu interpersonalnego”, a nie przestępstwa.
Skutki dla bezpieczeństwa i efektywności pracy kuratorów
Brak skutecznej reakcji prawnej w przypadku agresji słownej i fizycznej prowadzi do poważnych konsekwencji:
- obniżenie poczucia bezpieczeństwa wśród kuratorów,
- spadek motywacji do wykonywania niektórych czynności (np. odbioru dziecka, nadzoru terenowego),
- wzrost liczby przypadków absencji i rezygnacji z zawodu,
- realne zagrożenie dla porządku prawnego i wykonywania orzeczeń sądowych.
Związkowcy podnoszą, że ochrona przewidziana w przepisach ma charakter iluzoryczny, jeśli nie towarzyszy jej zdecydowana i jednolita praktyka organów ścigania. Właśnie dlatego postulowane wytyczne dla prokuratorów mają na celu zmianę praktyki na poziomie systemowym, nie tylko kazuistycznym.
Rola ogólnych wytycznych prokuratorskich
W odpowiedzi na wskazywane przez Ogólnopolski Związek Zawodowy Kuratorów Sądowych problemy praktyczne i rozbieżności w działaniach prokuratur, jednym z możliwych narzędzi naprawczych są ogólne wytyczne wydawane przez Prokuratora Generalnego. Ich rola w kształtowaniu jednolitej praktyki ścigania przestępstw jest nie do przecenienia, zwłaszcza w obszarach, gdzie występują powtarzające się problemy interpretacyjne lub organizacyjne.
Podstawa prawna wytycznych
Zgodnie z art. 8 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze (Dz.U. z 2023 r. poz. 1369), Prokurator Generalny kieruje działalnością prokuratury i może wydawać wytyczne dotyczące sposobu realizacji ustawowych zadań prokuratorów. Takie wytyczne mają charakter wewnętrzny, są wiążące dla jednostek organizacyjnych prokuratury i mogą dotyczyć m.in. priorytetów ścigania określonych kategorii przestępstw lub sposobu kwalifikowania określonych stanów faktycznych.
W praktyce prokuratorskiej wytyczne odgrywały istotną rolę m.in. w sprawach:
- przestępstw z nienawiści (np. ze względu na narodowość czy orientację seksualną),
- przemocy w rodzinie,
- przestępstw z art. 212 i 216 k.k. (zniesławienie i zniewaga),
- przestępstw z udziałem funkcjonariuszy publicznych lub wobec nich.
Potencjalna treść wytycznych dotyczących kuratorów sądowych
Postulowane przez OZZKS wytyczne mogłyby dotyczyć kilku kluczowych aspektów postępowania karnego w sprawach o znieważenie kuratora:
- Ujednolicenie kwalifikacji prawnej czynów polegających na agresji słownej wobec kuratorów – z naciskiem na stosowanie art. 226 § 1 k.k., gdy zachodzą ustawowe przesłanki.
- Zobowiązanie do pogłębionej oceny związku między zachowaniem sprawcy a pełnieniem przez kuratora obowiązków służbowych, także w przypadkach pozornie „prywatnych” incydentów, jeśli wynikają one z kontaktu służbowego.
- Wskazanie konieczności zabezpieczania dowodów niematerialnych (np. nagrania, zeznania kuratora jako świadka uprzywilejowanego, dokumentacja służbowa).
- Zalecenie traktowania takich spraw priorytetowo, zwłaszcza w przypadkach powtarzalnych, agresywnych lub wobec osób objętych dozorem.
- Obowiązek informowania kuratora o decyzjach procesowych, w tym odmowie wszczęcia lub umorzeniu postępowania – z uzasadnieniem wrażliwym na specyfikę pracy kuratorskiej.
Znaczenie systemowe wytycznych
Wytyczne nie zmieniają przepisów prawa, ale mają istotny wpływ na praktykę stosowania prawa – kształtują postawy prokuratorów liniowych, zwiększają świadomość specyfiki problemu i tworzą ramy decyzyjne w sprawach, które dotychczas mogły być traktowane marginalnie.
Dla kuratorów sądowych ogólne wytyczne oznaczałyby:
- realne wzmocnienie ich ochrony prawnej,
- wyraźny sygnał, że państwo poważnie traktuje przemoc wobec funkcjonariuszy terenowych,
- możliwość odwoływania się do jednolitych standardów w przypadku niespójnych decyzji prokuratury.
Z perspektywy systemowej byłby to krok w stronę lepszej realizacji konstytucyjnego prawa do bezpieczeństwa pracy oraz poszanowania godności zawodowej kuratorów jako przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości.
Ocena zasadności postulatu OZZKS
Postulat Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Kuratorów Sądowych dotyczący wydania przez Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego ogólnych wytycznych w sprawach o znieważenie kuratorów zasługuje na poważne potraktowanie zarówno z perspektywy ochrony prawnej funkcjonariuszy publicznych, jak i efektywnego działania wymiaru sprawiedliwości. Poniżej przedstawiono najważniejsze argumenty przemawiające za zasadnością tego postulatu, jak również potencjalne zagrożenia, które mogą pojawić się przy jego wdrażaniu.
Silne podstawy merytoryczne i prawne postulatu
- Status funkcjonariusza publicznego przyznany kuratorom sądowym nie jest czysto symboliczny – wynika wprost z przepisów ustawy oraz Kodeksu karnego. Zatem powinni oni realnie korzystać z przysługującej im ochrony, a nie tylko formalnie.
- Liczne przypadki agresji słownej i fizycznej wobec kuratorów potwierdzają potrzebę wdrożenia systemowych rozwiązań zwiększających ich bezpieczeństwo.
- Wytyczne prokuratorskie to narzędzie już stosowane wobec innych grup objętych zwiększoną ochroną (np. osoby pokrzywdzone przemocą domową, osoby z niepełnosprawnością), a więc mechanizm sprawdzony, nieingerujący w niezależność prokuratorską, ale wpływający na jakość i spójność działania
Znaczenie dla bezpieczeństwa i stabilności pracy kuratorów
Kuratorzy sądowi pełnią swoją służbę często w warunkach wysokiego ryzyka i stresu, odwiedzając osoby agresywne, uzależnione lub w stanie silnych emocji. Poczucie braku ochrony prawnej może skutkować:
- ograniczeniem inicjatywy i zaangażowania w trudnych sprawach,
- rezygnacją z zawodu lub wzrostem absencji chorobowych,
- negatywnym wpływem na realizację orzeczeń sądowych, w tym w sprawach rodzinnych, opiekuńczych i wykonawczych.
Wytyczne mogą stanowić czytelny sygnał, że państwo stoi po stronie kuratora, który wykonuje swoje obowiązki w interesie społecznym.
Potencjalne zagrożenia i ograniczenia
Należy jednak zauważyć, że wdrożenie ogólnych wytycznych powinno być przeprowadzone ostrożnie i z poszanowaniem dla zasady indywidualnej oceny każdej sprawy przez prokuratora. W szczególności należy unikać:
- automatyzmu decyzyjnego – wytyczne nie mogą prowadzić do mechanicznego wszczynania postępowań bez realnej podstawy dowodowej,
- nadużywania przepisów karnych w sytuacjach, które nie noszą znamion przestępstwa, lecz są jedynie przejawem krytyki czy trudnej relacji interpersonalnej,
- rozszerzającej interpretacji ochrony – co mogłoby budzić sprzeciw społeczny i prowadzić do utraty autorytetu instytucji, którą kurator reprezentuje.
Z tego względu postulowane wytyczne powinny zawierać nie tylko wytyczne materialnoprawne, ale również instrumenty szkoleniowe i interpretacyjne, np. przykłady stanów faktycznych, wyjaśnienie relacji między przepisami a rzeczywistością pracy kuratorskiej, a także wskazania do współpracy z sądami i policją.
Równowaga między ochroną a odpowiedzialnością
Ważne jest także, aby postulowana ochrona nie wykluczała odpowiedzialności zawodowej kuratora w przypadkach nadużycia uprawnień lub niewłaściwego wykonywania obowiązków. Społeczna akceptacja dla wzmocnionej ochrony wymaga bowiem przejrzystości i równowagi między przywilejem a obowiązkiem.
Propozycje dodatkowych rozwiązań systemowych
Choć wydanie ogólnych wytycznych przez Prokuratora Generalnego może znacząco poprawić sytuację kuratorów sądowych w zakresie ochrony przed znieważeniem i innymi przestępstwami, to nie powinno być jedynym działaniem. Równolegle należy rozważyć szersze zmiany systemowe – zarówno legislacyjne, jak i organizacyjne – które kompleksowo zwiększą bezpieczeństwo i efektywność pracy kuratorów. Poniżej przedstawiono możliwe kierunki działań uzupełniających.
Szkolenia i ujednolicenie praktyki w prokuraturze
Wytyczne zyskują na skuteczności, gdy towarzyszą im działania edukacyjne. Dlatego warto, aby w ramach wdrażania nowych standardów:
- zorganizowano szkolenia dla prokuratorów i asesorów prokuratorskich, dotyczące statusu kuratora sądowego, charakterystyki jego pracy i typowych sytuacji konfliktowych,
- opracowano i rozpowszechniono instrukcje lub wzory działań w typowych sprawach o znieważenie, naruszenie nietykalności cielesnej i groźby karalne wobec kuratorów,
- powołano koordynatorów ds. ochrony funkcjonariuszy terenowych w największych jednostkach prokuratury rejonowej, którzy monitorowaliby takie sprawy.
Zmiany legislacyjne – wzmocnienie ochrony ustawowej
Choć obecnie kuratorzy są objęci ochroną przewidzianą dla funkcjonariuszy publicznych, warto rozważyć doprecyzowanie lub rozszerzenie przepisów ustawowych, np. poprzez:
- wskazanie wprost w art. 226 § 1 k.k. kuratora sądowego jako funkcjonariusza szczególnie chronionego – analogicznie do funkcjonariuszy Policji czy straży pożarnej,
- dodanie odrębnego przepisu w ustawie o kuratorach sądowych, który nakazywałby organom ścigania i sądom traktowanie przestępstw wobec kuratora jako czynów godzących w wymiar sprawiedliwości,
- doprecyzowanie obowiązku informacyjnego i współpracy Policji z kuratorem w przypadkach zagrożenia jego bezpieczeństwa.
Zapewnienie technicznego i proceduralnego wsparcia kuratorom
Wiele problemów wynika z braku narzędzi do zabezpieczania dowodów. Można rozważyć:
- umożliwienie kuratorom – w określonych sytuacjach – rejestrowania dźwięku lub obrazu z czynności terenowych, za zgodą przełożonego i przy zachowaniu ochrony danych osobowych,
- standaryzację formularzy służbowych i protokołów z interwencji, w których systematycznie opisywano by incydenty agresji lub zagrożenia,
- wprowadzenie procedur interwencyjnych, np. szybkiego kontaktu z Policją lub sądem w razie ataku lub gróźb wobec kuratora.
Wzmocnienie świadomości społecznej i autorytetu kuratora
Dla realnego ograniczenia przemocy wobec kuratorów konieczne są również działania o charakterze społecznym:
- kampanie informacyjne kierowane do społeczeństwa – zwłaszcza osób objętych nadzorem – uświadamiające rolę i kompetencje kuratora oraz konsekwencje prawne naruszeń,
- współpraca z mediami lokalnymi i regionalnymi, aby podnosić prestiż zawodu i jego rolę w systemie wymiaru sprawiedliwości,
- uwzględnienie zagadnień ochrony prawnej funkcjonariuszy terenowych w programach szkoleń dla sędziów i aplikantów KSSiP.
Wobec narastającej liczby przypadków agresji słownej i fizycznej wobec kuratorów sądowych, problem ich skutecznej ochrony prawnej nie może być dłużej ignorowany. Choć kuratorzy są formalnie objęci statusem funkcjonariuszy publicznych i korzystają z przepisów Kodeksu karnego, praktyka organów ścigania pokazuje, że ochrona ta często pozostaje iluzoryczna – z uwagi na rozbieżności interpretacyjne, trudności dowodowe oraz brak jednolitych standardów postępowania.
Postulat Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Kuratorów Sądowych o wydanie ogólnych wytycznych przez Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego należy uznać za zasadny, racjonalny i proporcjonalny. Wytyczne takie mogłyby w sposób nieingerujący w niezależność prokuratorską doprowadzić do:
- ujednolicenia kwalifikacji prawnej i podejścia do tego typu spraw,
- zwiększenia świadomości o specyfice pracy kuratorów,
- realnego wzmocnienia ich ochrony prawnej,
- sygnalizacji społecznej, że państwo poważnie traktuje funkcjonariuszy wykonujących zadania w bezpośrednim kontakcie ze stronami postępowań.
Wytyczne powinny jednak stanowić jedynie pierwszy krok w szerszym procesie systemowej zmiany. Potrzebne są także szkolenia, zmiany legislacyjne, wsparcie techniczne i organizacyjne, a także działania informacyjne budujące autorytet zawodu kuratora. Tylko takie podejście może przynieść trwały efekt – zarówno w zakresie ograniczenia przemocy wobec kuratorów, jak i wzmocnienia ich roli w systemie wymiaru sprawiedliwości.
Ochrona prawna kuratora to nie przywilej – to warunek rzetelnego i bezpiecznego wykonywania zadań zleconych przez państwo. Wzmocnienie tej ochrony służy nie tylko samym kuratorom, ale również skuteczności orzeczeń sądowych i zaufaniu obywateli do wymiaru sprawiedliwości jako całości.
Jeśli jesteś kuratorem sądowym lub przedstawicielem zawodu zaufania publicznego i doświadczyłeś znieważenia, gróźb lub innych form przemocy podczas wykonywania obowiązków służbowych, kancelaria AdwokaciWarszawa oferuje kompleksową pomoc prawną w takich sprawach. Nasz zespół posiada doświadczenie w reprezentowaniu w postępowaniach karnych i dyscyplinarnych, a także w kontaktach z prokuraturą i organami ścigania. Pomożemy Ci skutecznie dochodzić swoich praw, zadbamy o Twoje bezpieczeństwo prawne i przygotujemy odpowiednie zawiadomienia oraz pisma procesowe. Skontaktuj się z nami – Twoja ochrona zaczyna się od profesjonalnego wsparcia.
Autor: Bruno Antoni Ewertyński
Korekta: ChatGPT
Grafkia: Pixabay.com